Zians, Haas, Palm, Maraite & Hannen, Advocaten Rechtsanwälte Avocats, België Belgien Belgique

Administratieve rechtscolleges kunnen zelf schadevergoeding toekennen

24.02.2014

Een partij die gelijk krijgt van de Raad van State of een ander federaal administratief rechtscollege zal voor de vergoeding van haar schade niet langer naar de gewone rechtbank moeten stappen. Het is de bedoeling dat de administratieve rechtscolleges zelf zullen kunnen beslissen over de burgerrechtelijke gevolgen van hun beslissingen. Dat blijkt uit een grondwetswijziging in het kader van de Zesde Staatshervorming. Het gewijzigde artikel 144 geeft de wetgever de mogelijkheid om een dergelijke regeling uit te werken. En voor de Raad van State gebeurt dat al onmiddellijk.

Voor verzoekende of tussenkomende partij

Een verzoekende partij of tussenkomende partij die bij de Raad van State een nietigverklaring vordert van een akte, een reglement of een stilzwijgende afwijzende beslissing, kan vragen dat de Raad haar een herstelschadevergoeding toekent.

Let op. De tussenkomende partij kan die vraag alleen stellen als ze de verzoekende partij ondersteunt en de nietigverklaring van de handeling vordert. Het verzoek tot vergoeding is immers een accessorium van de nietigheidsvordering.

Nadeel

De Raad van State zal die schadevergoeding toekennen als hij vindt dat de vragende partij een nadeel heeft geleden door de onwettigheid van de akte, het reglement of de stilzwijgende afwijzende beslissing. De Raad van State houdt bij zijn beslissing wel rekening met alle omstandigheden van openbaar en particulier belang.

Wie de onwettige handeling gesteld heeft, betaalt de schadevergoeding.

Verzoekschrift

De partij moet het arrest van de Raad van State over het verzoek tot nietigverklaring afwachten vooraleer ze een schadevergoeding kan vragen. Op die manier wordt onnodig werk vermeden.

Ze dient het verzoek tot schadevergoeding in uiterlijk zestig dagen na de kennisgeving van het arrest waarin de onwettigheid is vastgesteld. Binnen twaalf maanden na die kennisgeving van het arrest volgt er een uitspraak.

Ook mogelijk bij toepassing bestuurlijke lus

De Raad van State moet de akte, het reglement of een stilzwijgende afwijzende beslissing niet noodzakelijk nietig verklaard hebben om een schadevergoeding te kunnen geven. De vaststelling van de onwettigheid volstaat.

Op die manier verhindert de bestuurlijke lus niet dat de partij die door een onwettige akte een nadeel heeft geleden een schadevergoeding vraagt en krijgt. Na toepassing van de bestuurlijke lus is de onwettigheid immers hersteld en volgt er geen vernietiging. Maar een partij kan er wel een nadeel door geleden hebben. Vandaar dat niet een nietigverklaring wordt geëist, maar wel een onwettigheid.

Als de bestuurlijke lus is toegepast, wordt het verzoek tot schadevergoeding ingediend binnen zestig dagen na de kennisgeving van het arrest waarbij de beroepsprocedure wordt afgesloten.

Eén vordering

Wie ervoor kiest om via de Raad van State een schadevergoeding te vragen, kan geen burgerlijke aansprakelijkheidsvordering voor de gewone rechtbank meer indienen. Althans niet om het herstel van hetzelfde nadeel te bekomen.

De omgekeerde regel geldt ook: wie een burgerlijke aansprakelijkheidsvordering instelt of heeft ingesteld, kan aan de Raad van State geen vergoeding voor hetzelfde nadeel meer vragen.

Voordeel om een schadevergoeding te vragen voor de Raad van State is onder meer de tijdswinst. Bovendien is de rechter al op de hoogte van de zaak, wat ook proceseconomisch een voordeel is. Nadeel is dan weer dat er geen beroep mogelijk is.

Inwerkingtreding

De grondwetswijziging treedt in werking op 10 februari 2014. De wijziging aan de wet op de Raad van State treedt in werking op 1 juli 2014. Verzoeken tot herstelvergoeding kunnen ingediend worden als die samenhangen met vanaf 1 juli 2014 ingestelde vernietigingsberoepen of met vanaf dan uitgesproken arresten.

Bron:Herziening van artikel 144 van de Grondwet, BS 31 januari 2014

Bron:Wet van 6 januari 2014 met betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden bedoeld in artikel 77 van de Grondwet, BS 31 januari 2014 (art. 6–11 en 40)

<< ga terug